Thursday 23 December 2010

లేడీస్ టైలర్

ప్రతీ ఒక సందర్భానికీ చీరలు కొంటూనే ఉంటాము. కానీ చీర కొన్న తరువాతే మొదలవుతాయి అసలు బాధలు. చీర ఎంత అందంగా ఉన్నా, జాకెట్టు సరిగ్గా లేనిదే చీర అందమే చెడిపోతుంది కదా! ఆ జాకెట్ల కోసం పడే పాట్లు అంతా ఇంతా కాదు. ఇంట్లో తమ జాకెట్లు తాము కుట్టుకునే వారు ఎంత అదృష్టవంతులో అనిపిస్తుంది. చీర కొనేటప్పుడే - దానికి జాకెట్టు ఇచ్చాడో లేదో చూసుకోవడంతో మొదలవుతాయండీ కష్టాలు... ఒకవేళ జాకెట్టు ఇచ్చినా, అది ఎలా ఉందో చూసుకోవాలి... కొన్ని సార్లు చిన్న గుడ్డ ఇస్తారు. అలా కాకుండా జాకెట్టు గుడ్డ బాగుంటే అంతవరకూ మన పరిస్థితి నయమే ! అలా కాకుండా జాకెట్టు కూడా కొనాలనుకోండి, ఇక మన తిప్పలు ఆ బ్రహ్మ దేవుడికి ఎరుక. ఒక పక్క మనతో పాటు షాపింగుకి నసుగుతూ వచ్చిన పతిదేవులు తొందరగా కానిమ్మని హడావుడి పెడుతుంటే, చీరకు సరిపడ జాకెట్టు ముక్క వెతుక్కోవడంతో మన పుణ్య కాలం కాస్తా గడిచిపోతుంది. పోనీ మనకి ఎదో ఒక రకంగా చీరకు తగ్గ రంగు దొరికిందే అనుకుందాం - అది మనకు నచ్చని గుడ్డల రకంలో నే దొరుకుతుంది. అంటే - మనం టూ బై టూ అడిగితే పాలిస్టరు గుడ్డ దొరకడమో ; కాటన్ సిల్కు గుడ్డ అడిగితే మరింకేదో దొరకడమో కచ్చితంగా జరుగుతుంది. ఏదో ఒకటి తీసుకుందూ, ఇంకా ఎన్ని చూస్తావు అని పక్కనే పలికే భర్తగారు మన బాధని అర్ధం చేసుకోలేరు. అక్కడనుచీ మన బాధలు మరింత రెట్టింపు అవుతాయి. చీర చాల్లే ఈ రోజుకి అని ఇంటికి వచ్చేస్తాము, మరోరోజు ఆ చీరని తీసుకుని, మాచింగ్ సెంటర్ల చుట్టూ తిరిగి తిరిగి, ఎట్టకేలకు, చిట్టచివరికి, తుట్టతుదకు - జాకెట్టు గుడ్డ సంపాదించేసరికీ తల ప్రాణం తోకకి వస్తుంది.

జాకెట్టు ముక్క ప్రహసనం అయిన తర్వాత మరో కొత్త రకం బాధ మొదలు. ఆ జాకెట్టు ని పట్టుకుని దర్జీల వెంట తిరగడం. ఒకడేమో - ఆ ముక్కని పైకీ, కిందకీ, తిప్పి - "అయ్యో అమ్మా, ఈ ముక్క మీకు సరిపోదమ్మా, ఇంకో పది పాయింట్లు ఎక్కువ గుడ్డ తెచ్చుకోవచ్చుకదా" అంటాడు. మరొకడి దగ్గరికి వెళ్తే, జాకెట్లు కుట్టాలంటే, టైం పడుతుందమ్మా - ఇంకో నెల దాకా ఇవ్వలేను అంటాడు. ఇంకోడు - ఈ మధ్య మేము జాకెట్లు కుట్టడం మానేశామమ్మా, రేట్లు అస్సలు సరిపోవట్లేదు (అక్కడికేదో వాడు ఫ్రీ గా కుట్టి పెడుతున్నట్లు) అంటాడు. మొత్తానికి అలా ఇలా కుట్టేవాడు దొరికినా, జాకెట్టు వాడు చెప్పే కుట్టు కూలీ విన్నాక కాసేపు మన "దిమ్మ తిరిగి మైండ్ బ్లాంక్ అయిపోవడం" ఖాయం. మామూలు జాకెట్టు అయితె 100, లైనింగు వేసి కుడితే 200, లైనింగు గుడ్డకి మరో 30, డిజైను జాకెట్టు అయితే మరికొంత, ఇలా వాళ్ళ రక రకాల ధరల పట్టిక చూసి మనం ఈ చీర ఇప్పుడే కట్టుకోవడం అంత అవసరమా అని దీర్ఘంగా అలోచించి, ఈ సిటీలో ఇంతేలే, మన ఊరికి వెళ్ళినపుడు కుట్టించుకుందాములే - అక్కడ చవగ్గా కుడతారులే అని, మళ్ళీ బీరువాలో చీర, జాకెట్టు పెట్టేసి, గమ్మున బజ్జుంటాం. అంతలో పండగో, ఎదో సందర్భమో వస్తుంది, అప్పుడు మన శ్రీవారికి మన కొత్త చీర గుర్తుకి వస్తుంది - అంత కష్టపడి కొన్న చీర ఎందుకు కట్టుకోలేదు అని కాస్త బాధ పడి మన పుండు మీద కారం చల్లుతారు. ఇక ఊరికి వెళ్ళినప్పుడు జాకెట్టు కుట్టించుకుందామంటే, అక్కడా ప్రస్తుతం సిటీ కుట్టు కూలీలే ఉన్నాయని తెలుసుకుని, ఇంకా ఆలస్యం చేస్తే చీర చీకుడు పడుతుంది కనుక నోరు మూసుకుని ఎదో ఒక రకంగా జాకెట్టు కుట్టించుకోవల్సి వస్తుంది.

ఈ బాధలన్నీ పడలేక ఈ మధ్య నేను చేస్తున్న పని ఏమిటంటే, రెడీమేడ్ జాకెట్లు కొనుక్కోవడం. హైదరాబాదులో బడీ చౌడీలో చాలా దుకాణాలు ఉన్నాయి. అక్కడ కుట్టి ఉంచిన జాకెట్లు దొరుకుతాయి. ధర కూడా పర్లేదు. మనం జాకెట్ ముక్క కొని, కుట్టించడానికి ఎంత ఖర్చు అవుతుందో అంతకన్న ఒక 10 రూపాయలు తక్కువే. కాకుంటే కొందరికి ఆ కుట్టిన జాకెట్లు సరిగ్గా అతకకపోవచ్చు. కొందరికి చేతులు పొట్టిగా, జాకెట్టు పొడుగ్గా ఇలా రక రకాలు అలవాటు ఉన్న వారికి మాత్రం కుదరదు కానీ, మామూలు జాకెట్లు వేసుకునేవారు హాయిగా చీర తీసుకెళ్ళి కావలసిన రకపు జాకెట్టు తెచ్చుకోవచ్చు. మంచి జరీ జాకెట్లు, ఇప్పుడు వస్తున్న బనారస్ జాకెట్లు కూడా దొరుకుతాయండీ. లేకుంటే మరీ టైలర్ల ధరలు ఆకాశాన్ని అంటుతున్నాయి. జాకెట్టు కుట్టడానికి 200 ఏమిటండీ బాబూ, మా బడీచౌడీ లో మంచి పట్టు జాకెట్టు, లైనింగ్ వేసి కుట్టినది, 200 రూపాయలకి దొరుకుతుంది. అక్కడ మరో మంచి సౌకర్యం కూడా ఉన్నదండీ ... రెండు మూడు షాపుల్లో గంటలో జాకెట్టు కుట్టి ఇస్తామని రాసి ఉంటారు - మరీ గంటలో కాకున్నా, కనీసం పొద్దున్న ఇస్తే మన పనులన్నీ చూసుకొని, సాయంత్రనికి వెళితే - జాకెట్టు కుట్టి ఇస్తారు. మనం ఆది జాకెట్టు సరైనది ఇవ్వాలి - చక్కగానే కుడతారు.

ఈ బాధలన్నీ పడలేక నేను జాకెట్లు కుట్టడం అర్జెంట్ గా నేర్చేసుకోవాలని నిర్ణయం కూడా తీసుకున్నాననుకోండి! కాకుంటే నేర్చుకునే తీరికే కనబడట్లేదు. ఏదో - గుడ్డిలో మెల్ల సామెతగా, నా డ్రస్సులు నేనే కుట్టుకుంటాను కనుక అది కాస్త మేలు. లేకుంటే - మన దర్జీల ధరలకి డ్రస్సులు కుట్టించుకోవడం కూడానా! పంజాబీ డ్రస్సులు కుట్టడానికి కూడా టైలరును బట్టీ 100 నుంచీ 300 రూపాయల వరకూ వసూలు చేస్తున్నారు - కాకుంటే, డ్రస్సు కాస్త పెద్ద గుడ్డ, సల్వార్, కమీజు రెండూ కుట్టాలి కనుక కాస్త నయం అనుకోవచ్చ్హు. మరీ జాకెట్టుకు 200, 300 కుట్టుకూలీ ఏమిటండీ!!మొత్తానికి మా కాలనీలో ఒక కుట్టు మిషను తో మొదలు పెట్టిన టైలరు షాపు - దిన దిన ప్రవర్ధమానమై, 3 జాకెట్లూ 6 పంజాబీ డ్రస్సులు గా వర్ధిల్లుతూ ఉంది. దాన్ని ఆదర్శంగా తీసుకుని మరో నాలుగు లేడీస్ టైలర్లు వెలిశారు.

అస్సలు ఇంత సోది ఎందుకు చెప్పానంటే, పోయిన సంవత్సరం మా గృహప్రవేశానికి అందరూ మాకు బట్టలు పెట్టారు. అందరూ పెట్టిన చీరల్ని కట్టుకోవాలి కదా, చచ్చినట్లు వాటికి జాకెట్లు కుట్టించుకోవాలని చూస్తే - వేల రూపాయల బిల్లు అయ్యేటట్లు ఉంది. అందుకని కొన్ని చీరలకి మంచి రెడీమేడ్ జాకెట్లు కొనేసుకొని, మంచి జాకెట్టు ముక్కలు మా అమ్మాయికి గౌన్లు, పావడాలు కుట్టేశా :-). అందుకే ఈ బాధలు పడలేక మరో 15 రోజుల్లో జాకెట్టు కుట్టడం నేర్చేసుకుని, జాం జాం అని మా అత్తగారికీ, నాకూ సంక్రాంతి పండగకి జాకెట్లు కుట్టేసుకోవాలని తెగ ప్రయత్నించేస్తున్నాను. మరి ఎంత కుదురుతుందో ... చూద్దాం.

Thursday 16 December 2010

తెలుగు చేనేతలు - పోచంపల్లి

ఈ మధ్య అస్సలు నా టపాలే లేవు. మామూలుగానే నా బ్లాగు చదివే వారు అంతంత మాత్రం. ఇక ఈ మధ్య అస్సలు కుదరక ఏమీ రాయనేలేదు. ముఖ్యంగా నా 50వ టపా మంచి విషయంపైన రాయాలని ఇన్నాళ్ళూ ఆగిపోయాను. ఎలాగూ తెలుగు బ్లాగర్లందరమూ పుస్తక ప్రదర్శనలో కలుస్తాము కదా - అప్పుడు నా బ్లాగు పేరు చెబితే ఎవ్వరికీ గుర్తు రానేమో అని అనుమానం కూడా కాస్త కలిగింది కూడాను! దాని పర్యవసానమే ఈ టపా!

మన తెలుగు నేల చేనేతలకి పెట్టింది పేరు. ఇంతకు ముందు ఈ ఫాషను ప్రపంచం ఇంత లేని రోజుల్లో కూడ మన చేనేతలు ప్రపంచ ప్రసిధ్ధి పొందాయి. నా మటుకు నాకు అస్సలు ఇన్ని రకాల చేనేతలు మరో ఏ రాష్ట్రం లోనూ ఉన్నాయా అని సందేహం కలుగుతుంది అప్పుడప్పుడూ. కాస్తో కూస్తో వేరే రాష్ట్రాల నుంచీ మనకు తెలిసిన మంచి చేనేతలు ఉన్నా, మన వాళ్ళలా మాత్రం ఎవ్వరూ నేయలేరని నాకు చాలా నిశ్చిత అభిప్రాయం. పైగా చిన్నప్పటినుంచీ మా అమ్మమ్మ, నాయనమ్మ చేనేత చీరలే కట్టటం చూడటం వల్ల, అవంటే మరీ ఇష్టం పెరిగిపోయింది. ఎప్పుడో నేను చేనేత చీరలపై కవిత రాసి, మీ ముందు ఉంచిన టపా ఉన్నా, మళ్ళీ నాకు తెలిసిన చేనేతల గురించి వ్రాయాలనిపించింది. అలా మన సంస్కృతిలోని ఒక మంచి హస్తకళ గురించి చెప్పినట్లూ ఉంటుంది, నేతన్నల వెతలు చూసి, కాస్తైనా మన బాధ్యతగా, వారంలో ఒక రోజు మనం చేనేతలు ధరిద్దామని గుర్తు చేద్దామని అనిపించింది.ఒక్కో చేనేత గురించీ ఒక్కో టపా అవుతుందేమో అనిపించి ఈ టపాల పరంపరని మొదలు పెడుతున్నాను. కనీసం వారానికి ఒకటి అయినా రాద్దామని అనుకుంటుంటున్నాను.

మొదటగా నేను పోచంపల్లి చేనేతల గురించి చెప్పాలని అనుకుంటున్నాను. మొదటగా పోచంపల్లినే ఎన్నుకోడానికి ముఖ్య కారణం ఒకటి ఉంది. మన చేనేతల్లో మొట్ట మొదటగా పేటెంట్ హక్కులు పొందిన ప్రత్యేకత దీనికి ఉంది. అస్సలు ఆ నేతలో ఎన్ని పొందు పరుస్తారో చూస్తుంటే ఆశ్చర్యం వేస్తుంది. ఆ రంగుల దారాల్లో నెమళ్ళు నర్తిస్తాయి. చిలుకలు నవ్విస్తాయి. ఏనుగులు గంభీరంగా నిలబడతాయి. పూవులు విరబూస్తాయి. ఆకులు రెపరెపలాడుతాయి. రకరకాల ఆకృతులు మన ముందు ఆవిష్కరింపబడతాయి. భారీ జరీలు నిండిన చీరలకు విరుధ్ధంగా, రంగుల మాయాజాలానికే ప్రాధాన్యత ఉంటుంది.

బట్టలు నేసిన తరువాత రంగులద్దడం చాలా సులువు. కానీ పోచంపల్లి నేత ప్రత్యేకత ఏమిటంటే, నేయడానికి తీసి పెట్టుకున్న దారానికి రంగులద్ది, దాని తరువాత నేస్తారు. పడుగు, పేక సమంగా కలవకుంటే, ఆ అకృతి నేతలో రానే రాదు. చాలా కష్టమైన, క్లిష్టమైన ప్రక్రియ కనుకనే పేటెంట్ లభించింది. వీటి ధరలు కూడా నేతలో ఆకృతులు పెరిగే కొద్దీ పెరుగుతుంటాయి. నూలు, పట్టు రకాలలో ఈ చేనేతలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. మహిళల చీరల భండాగారంలో ఎన్ని రకాలు ఉన్నా, పోచంపల్లి పట్టుచీర లేకపోతే ఏదొ తక్కువైనట్లు భావించేవారు చాలా మంది తారసపడతారు. పెళ్ళిళ్ళకు, శుభకార్యాలకే కాకుండా, రోజువారీగా కట్టుకోడానికి హుందాగా ఉంటాయని వీటిని ఎక్కువగా ఉద్యోగినులు ఇష్టపడటం కద్దు.

పోచంపల్లి మన భాగ్య నగరానికి చాలా చేరువలో ఉంది. హైదరాబాదు కి 50 - 60 కి.మీ. ల దూరంలో పోచంపల్లి గ్రామం ఉంది. మనం ఆ ఊరికి వెళ్ళి చేనేతలు కొనుక్కుంటే తక్కువలో లభిస్తాయని అంటారు. అస్సలు ఇలాటి ప్రదేశాలని మంచి పర్యాటక ప్రదేశంగా అభివృధ్ధి చేయవచ్చేమో అనిపిస్తుంది. మనం కట్టుకునే బట్టలు ఎంత కష్టపడి నేస్తే ఇంత అందంగా తయారు అయ్యాయో తెలుకునే అవకాశం కలుగుతుంది కదా!! పోచంపల్లి గ్రామానికి మరో విశిష్టత కూడా ఉంది. అది భూదాన్ ఉద్యమం తో ముడిపడి ఉంది. భూదాన్ ఉద్యమం ఇక్కడనుంచే ప్రారంభం అయినదానికి గుర్తుగా ఈ ఊరి పేరు "భూదాన్ పోచంపల్లి" గా మారిపోయింది. ఆచార్య వినోభా భావే మందిరం కూడా పోచంపల్లి లో ఉంది.

హైదరాబాదునుంచీ ఆటవిడుపుగా మౌంట్ ఒపేరా లేక రామోజీ ఫిల్మ్ సిటీ చూడాలని వెళ్ళేవారు - అదే దారిని వెళ్ళి పోచంపల్లిని కూడా ఒకసారి చూసి రావచ్చు. అలాగే ఇంట్లో శుభకార్యాలేవైనా ఉంటే, పోచంపల్లి గ్రామానికే వెళ్ళి పట్టుచీరలు కొనుక్కురావచ్చు. మనం అక్కడ కొంటే చవకగా కొనుక్కోడమే కాకుండా దళారీలకి చెల్లించేది తగ్గి, నేతన్న కి కాస్త లాభిస్తుంది కదా!!

పోచంపల్లి చేనేతలంటే కేవలం చీరలే కాదండోయ్, డ్రస్ మెటీరియల్, కిటికీలకి ద్వారాలకీ తెరలు, దుప్పట్లు, దిండుగలీబులు, దీవాన్ పై పరిచేందుకు దుప్పట్లు, మగవారికి రక రకాల పట్టు చొక్కా గుడ్డలు, పోచంపల్లి నేత గుడ్డలతో కుట్టిన చేతి సంచులు, ఇలా చాలా రకాలు ఉన్నాయి. "అవును - వాళ్ళిద్దరూ ఇష్టపడ్డారు" సినిమా సెట్టింగులో దుప్పట్లు, కర్టెన్లు ఒకసారి గుర్తు తెచ్చుకోండి, ఎంత బాగున్నాయో కదా! మరి, మిమ్మల్ని, మీ ఇంటిని అందంగా మార్చేయడానికి పోచంపల్లి ఎప్పుడు వెళ్తున్నారు?